Het virus dat de ziekte van Pfeiffer veroorzaakt bevordert mogelijk het aan reuma verwante systemische lupus erythematodes (SLE). Dat ontdekte een onderzoeksteam onder leiding van dr. Michiel Pegtel van het VUmc in Amsterdam. Het zogeheten epstein-barrvirus verspreidt een boodschap die het immuunsysteem bij mensen met SLE op hol laat slaan. Pegtel denkt dat deze kennis mogelijk nieuwe behandelingen oplevert.

Bij bijna elk mens is het epstein-barrvirus in een klein percentage van de witte bloedcellen aanwezig. Tot voor kort werd gedacht dat het virus onzichtbaar was voor het afweersysteem. Pegtel toont aan dat het virus een boodschap uit de witte bloedcellen naar het afweersysteem stuurt. Het immuunsysteem komt dan in actie waardoor de meeste mensen niet ziek worden.

Bij mensen met een ontregeld afweersysteem slaat dit mechanisme door die boodschap juist op hol. Pegtel en zijn onderzoekers laten zien dat dit mogelijk in de huid van mensen met systemische lupus erythematodes gebeurt. Alarmcellen in het immuunsysteem laten chronische (gewrichts)ontstekingen ontstaan.

Heel kleine blaasjes uit de witte bloedcellen brengen de boodschap van het eppstein-barvirus over aan het immuunsysteem. Ook bij kanker kunnen deze zgn. exosomen het immuunsysteem activeren. Kankerpatiënten kunnen dan resistent worden tegen de behandeling.

Michiel Pegtel is enthousiast over zijn ontdekking. ‘Als we dit mechanisme verder begrijpen en ontrafelen, biedt het veel kansen voor de behandeling van allerlei aandoeningen. Dan denk ik aan de auto-immuunziekte SLE, maar ook aan kanker.’ Een VUmc-onderzoeksteam is bezig dit communicatiemechanisme te ontrafelen. Pegtel en zijn collega’s publiceren hun onderzoek in het gerenommeerde tijdschrift PNAS.