“Veel van de middelen die we gebruiken voor onder andere reiniging en desinfectie vallen onder de BPR (biocide regeling) en gelukkig is daarvoor Europese wetgeving die de gezondheid van mens en milieu beschermt”, vertelt Karolien van der Scheer, eigenaar van groothandel CT-International. Als enige uit de pedicurebranche in Nederland neemt zij deel aan het landelijk Kennisnetwerk Biociden (zie kader Kennisnetwerk Biociden).

Karolien vervolgt: “Er is veel onduidelijk over biociden en de effectiviteit daarvan. De nieuwe EU-richtlijn brengt hier meer duidelijkheid over en zorgt voor meer eenheid in producten. Tot nu toe moeten fabrikanten of importeurs voor iedere stof die ze gebruiken per land een aparte toelating vragen en dat is een lang en duur traject. Die aparte toelating kan nu vervangen worden door een zogeheten Unie-toelating, ofwel een EU-registratie. Dat betekent dat stoffen die, na specifieke testen, worden goedgekeurd in één keer een toelating krijgen voor alle landen van de Europese Unie.”

Zie ook het kader Hoe is het nu geregeld in de EU?

Karolien juicht toe dat er met de nieuwe EU-regelgeving meer duidelijkheid komt over de effectiviteit van biociden. “Producten hebben nu alleen een N-code (of een CE-certificatie, red.), maar daaraan kun je niet afleiden wat de effectiviteit van een stof is.” Het N-nummer geeft alleen aan dat het product door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) is voorzien van een toelatingsnummer voor de Nederlandse markt. “Je weet niet voor welk desinfectieprobleem welke stof het meest geschikt is. Een voorbeeld: Stel een pedicure heeft in een verzorgingshuis te maken met een MRSA-uitbraak. Nu kan ze nergens nalezen welk product ze moet inzetten. Daarvoor moet je al behoorlijk expert zijn. Zelfs hygiënisten in ziekenhuizen vinden het al een hele uitdaging om het juiste product te kiezen.”

Met de nieuwe biocidewetgeving is het verplicht dat elke biocide getest wordt op mate van effectiviteit binnen een specifieke tijdsduur. “Voor bijvoorbeeld handdesinfectie moet de desinfectie binnen 30 seconden zijn gerealiseerd. Voor oppervlaktedesinfectie gelden weer andere normen. Straks moet je meteen aan de verpakking kunnen zien wat de effectiviteit van de stof is.”

Binnen de pedicurebranche zijn diverse discussies over de te gebruiken producten. Zo is er nog steeds veel discussie over het percentage alcohol voor desinfectie. Moeten pedicures nu 70% alcohol of 80% alcohol gebruiken? “Als je kijkt naar de voorgeschreven testen, dan bereikt alleen alcohol 80% de voorgeschreven mate van desinfectie binnen de gestelde tijd. Alcohol van 70% doet dat niet. Volgens de nieuwe EU-wetgeving moet je dus 80% alcohol gebruiken. Alle handreinigingsprotocollen in ziekenhuizen zijn inmiddels overgestapt naar alcohol van minimaal 80% of naar een ander vergelijkbaar product dat binnen dezelfde tijd ook dezelfde mate van desinfectie bereikt.”

Een andere discussie is die over het gebruik van een product zoals barbicide, dat gebruikt wordt voor desinfectie van instrumenten. Karolien verduidelijkt dat barbicide geen uitgebreide toekenning heeft gekregen: “Het product heeft alleen een toekenning gekregen voor bacteriële infecties. Een uitgebreide virus- of schimmeldodende werking is niet toegekend.”

Dan is er nog het voorschrift uit de Code van het voetverzorgingsbedrijf dat er geen producten gebruikt mogen worden die zowel reinigen als desinfecteren. “Daar is inderdaad discussie over, want er zijn inmiddels producten op de markt die dat wel combineren. In andere Europese landen hebben ze een groter scala aan reinigings- en desinfectieproducten beschikbaar waaruit gekozen kan worden. Als die producenten een Unie-toelating hebben gekregen voor hun producten, dan kan hun product in de hele EU worden toegelaten. Die gecombineerde producten mogen straks dus wel gebruikt worden.”

Karolien laat weten dat er wel al gecombineerde producten gebruikt worden die onder een ander regime vallen. “De biocidewetgeving valt onder het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, maar je hebt ook nog de Wet op de medische hulpmiddelen. Deze valt onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De Wet op de medische hulpmiddelen is al veel eerder op Europees niveau afgestemd (richtlijn 93/42/EWB). Producten die hier onder vallen hebben een CE-certificering. In officiële termen gaat het dan om ‘een gecertificeerd medisch hulpmiddel volgens CE-norm 0482’, ofwel ‘een medisch hulpmiddel voor desinfectie van medisch instrumentarium’.”

Het hele traject voor het aanvragen van een EU-registratie duurt gemiddeld 5 tot 7 jaar en kost de fabrikanten of importeurs gemiddeld € 500.000 per stof. Zo’n 5 jaar geleden zijn de eerste fabrikanten gestart met het aanvragen van een EU-registratie. Karolien: “Ondanks dat we nu in een soort vacuüm zitten – het wegvallen van de WIP, de verouderde Code van het Voetverzorgingsbedrijf en de implementatie van de EU-wetgeving die nog niet is afgerond – zijn er wel lichtpuntjes aan de horizon. “Rond de zomerperiode zullen de eerste EU-toelatingen worden voltooid.”

Hoewel Karolien aangeeft dat de pedicurebranche maar een marginale rol speelt in de mondiale desinfectieproblematiek, waarin ziekenhuizen en zorginstellingen belangrijke spelers zijn, kunnen we een aantal producten die in ziekenhuizen of zorginstellingen gebruikt worden ook goed gebruiken in de pedicurepraktijk. “Mag ik bij deze een appel doen op de beleidsmakers binnen de pedicurebranche om eens om de tafel te gaan zitten om deze problematiek te bespreken en daarbij onze kennis te delen?”