Besmetting met het SARS-CoV-2 virus
Eerst even een korte opfrissing over het SARS-CoV-2 virus dat momenteel rondwaart en de ziekte COVID-19 kan veroorzaken. De informatie hierover is afkomstig van de website van het RIVM. Het is bekend dat het virus overgedragen kan worden door niesen of hoesten. Het virus komt dan in kleine druppeltjes in de lucht. Als andere mensen die druppeltjes inademen, of bijvoorbeeld via de handen in de mond, neus of ogen krijgen, kunnen zij besmet raken met het virus.

De incubatietijd van het nieuwe coronavirus, de periode tussen het moment dat je besmet raakt en dat je ziek wordt, varieert tussen de 2 tot 12 dagen. Voor de zekerheid gaat het RIVM uit van 14 dagen. Mensen met COVID-19 hebben vaak klachten zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn, lichte hoest, verhoging, koorts en/of benauwdheid. Andere symptomen die minder vaak voorkomen zijn: tijdelijk verlies van geur en van smaak. Een ander symptoom dat minder frequent voorkomt is diarree. Al deze symptomen kunnen echter ook andere oorzaken hebben. Of iemand daadwerkelijk besmet is met het SARS-CoV-2 virus kan alleen worden bevestigd middels een labtest.

Als mensen klachten hebben die op COVID-19 wijzen, moeten ze thuis blijven totdat ze minstens 24 uur geen klachten hebben.

Veel vragen
Vanaf het moment dat de coronamaatregelen landelijk werden ingevoerd , is er bij ProVoet een coronacrisisteam opgezet. Dit team is dagelijks in de weer om leden in deze onzekere tijd bij te staan. En er zijn veel vragen onder pedicures, wat ook niet verwonderlijk is. “Iedere keer na een persconferentie ontstaat er voor ons weer een grote puzzel ”, aldus ProVoet- communicatieadviseur Merijn Meivogel. “Tijdens zo’n persconferentie  worden allerlei maatregelen genoemd, maar het is dan voor de premier of de ministers niet te doen om alle branches waar die maatregelen voor gelden bij naam te noemen.  En dat is best lastig, stelt Meivogel, want dan moet je overal achteraan gaan.” (Overigens worden pedicures nu in recente persconferenties ook genoemd, red.). ProVoet heeft veel contact met de ministeries, met het RIVM, VNO-NCW, Zorgverzekeraars Nederland om onduidelijkheden op te lossen.

Protocollen
Merijn Meivogel: “In de afgelopen weken waren er veel vragen van pedicures over hoe te werk te gaan als de praktijken weer open gaan, daarom hebben we 2 protocollen gemaakt, een voor ambulant werkende pedicures en een voor pedicures met een praktijk.” De protocollen zijn ingedeeld in algemene zaken, wat te doen voorafgaand aan, tijdens, bij afronding  en na afloop van de behandeling.

Cliënten vooraf bevragen
“Voor de veiligheid van de pedicure en om verdere verspreiding te voorkomen is het van het grootste belang dat de pedicure nagaat of er risico op besmetting is. Daarom zijn er in het protocol vragen opgenomen voor de cliënt, medewerker en ondernemer.” Als een van de volgende vragen met ‘ja’ wordt beantwoord mag de cliënt niet komen of de medewerker en ondernemer niet in de praktijk werken: 

1. Heb je de afgelopen 24 uur of op dit moment één of meerdere van de volgende (milde) klachten: neusverkoudheid, hoesten, benauwdheid en/of koorts (vanaf 38 graden Celsius)?
2. Heb je op dit moment een huisgenoot/gezinslid met koorts en/of benauwdheidsklachten?
3. Heb je het nieuwe coronavirus gehad (vastgesteld met een laboratoriumtest) en is dit in de afgelopen 7 dagen vastgesteld?
4. Heb je een huisgenoot/gezinslid met het nieuwe coronavirus (vastgesteld met een laboratoriumtest) en heb je korter dan 14 dagen geleden contact gehad met deze huisgenoot/gezinslid terwijl hij/zij nog klachten had?
5. Ben je in thuisisolatie omdat je direct contact hebt gehad met iemand waarbij het nieuwe coronavirus is vastgesteld?

Pas als op alle vragen ‘Nee’ wordt geantwoord kan de afspraak of het werk doorgaan.

Merijn Meivogel:  “Dat betekent dus dat wanneer je de afspraak maakt op al deze punten doorvraagt en dat een dag voor de afspraak dezelfde vragen nog eens worden gesteld.” Denk daar ook aan wanneer je een online afsprakensysteem hebt. Ook dan moet je de cliënt van te voren op deze zaken bevragen. “Daarnaast is het wenselijk om bij de toegang tot de praktijk een duidelijke waarschuwing op te hangen met de vermelding dat cliënten huiswaarts moeten keren als er sprake is van de genoemde verschijnselen en telefonisch contact moeten opnemen.”

Extra maatregelen
Naast de hygiënemaatregelen die altijd al voor de pedicure golden, zijn er nu ook extra hygiënemaatregelen. Merijn Meivogel noemt er enkele: “Voor de cliënten die je wel toelaat in de praktijk geldt uiteraard dat ze op 1,5 meter afstand moeten blijven en dat ze zo min mogelijk mogen aanraken. En er mag niet meer dan 1 cliënt tegelijkertijd in de wachtkamer of behandelkamer zijn.” Anders dan normaal is dat nu ook de cliënt gevraagd wordt om bij binnenkomst de handen te wassen en/of te desinfecteren. En dat wanneer de cliënt niet op 1,5 meter afstand kan blijven en er bijvoorbeeld geen andere beschermingsvorm aanwezig is, zoals een scherm tussen cliënt en behandelaar, dat ook de cliënt een mondmasker krijgt. Na afloop van de behandeling moet de ruimte minimaal 15 minuten worden geventileerd. Dus deur en raam open of maak gebruik van een luchtreiniger of airco met het juiste soort luchtfilters (zie het protocol, red.). En dan is het noodzakelijke om alles te reinigen en/of te desinfecteren: de volledige behandelstoel, de pedicuremotor, het handstuk, de loeplamp, werktafel, werkstoel, salonverpakkingen zie zichtbaar op de werktafel staan, pc monitor, toetsenbord en muis en alles wat de cliënt heeft aangeraakt, zoals pinapparaat en deurbel.”

Beschermingsmiddelen
Als behandelaar wordt van je verwacht dat je de hele dag persoonlijke beschermingsmiddelen draagt als er cliëntencontact is. Dan gaat het om mondmasker, disposable schort, en een goed afsluitende beschermbril of gezichtsbescherming. Over de beschermingsmiddelen zijn veel vragen onder pedicures. We leggen ze voor aan de beleidsmedewerker.

Je ziet dat pedicures zelf plexiglasschermen maken of kopen om die tijdens de behandeling tussen hen en de cliënt in te zetten. Heeft dat zin?
“Het is van belang dat je ogen, neus en mond afschermt. Dat kan via je mondmasker, en een beschermingsbril of gezichtsscherm. We hebben nog een aantal vragen uitstaan bij het RIVM en één daarvan is: Heeft een plexiglasscherm tussen behandelaar en patiënt zin of kan de behandelaar beter een veiligheidsbril of gezichtsbescherming dragen? Daar hebben we nog geen antwoord op, omdat daar waarschijnlijk ook nog geen wetenschappelijk onderzoek over bestaat. Een plexiglasscherm heeft alleen zin als de cliënt achter het scherm zit. Op het moment dat de cliënt opstaat is de bescherming verdwenen. Tijdens het betalen, of het maken van de nieuwe afspraak ontbreekt dan de bescherming. Daarom adviseren wij om continu een mondmasker te dragen en eventueel de cliënt een mondmasker te laten dragen.”

Is het mondmasker type IIR afdoende, of moeten pedicures een FFP ademhalingsmasker dragen?
Meivogel: “Conform het Bedrijfshandboek voor de pedicure en medisch pedicure dragen onze beroepsbeoefenaars standaard een chirurgisch mondmasker type IIR. Een FFP ademhalingsmasker is niet nodig voor onze beroepsgroep. Er heerst nu zowel schaarste in FFP1- en FFP2 ademhalingsbeschermingsmaskers als  in chirurgische maskers (IIR). En de maskers die van deze typen wel beschikbaar zijn, worden voorbehouden aan zorgverleners die risico lopen op besmetting met het virus. Denk aan zorgverleners die COVID-19 patiënten verzorgen. Een alternatief voor deze maskers kan het mondneusmasker type II zijn. Dit type wordt gebruikt in situaties wanneer er geen risico op spatten bestaat. Daarom doen we als ProVoet een dringende aanbeveling om zolang de schaarste van FFP-maskers en chirurgische maskers IIR voortduurt over te stappen op mondneusmasker type II in combinatie met een face-shield tegen spatten. Als de schaarste voorbij is, kan weer gebruik gemaakt worden van het chirurgisch masker IIR.”

Wat als er geen mondmaskers beschikbaar zijn?
“Voor de eigen gezondheid van de pedicure raden we het ten zeerste af om te werken zonder mondmasker”, aldus de  beleidsmedewerker. “Als er geen maskers voorradig zijn dan moet je je afvragen of je wel wilt werken.  Er rouleren op internet allerlei voorbeelden van eigen gemaakte stoffen of zelfs papieren maskers. Een handgemaakt mondmasker geeft mogelijk niet dezelfde veiligheid als een chirurgisch masker.”

Lange mouwen en/of mouwbeschermers
Op internetfora zie je dat pedicures vertellen dat ze nu kleding met lange mouwen dragen om zich te beschermen. Is dat de bedoeling? “Nee, hier geldt het Bedrijfshandboek voor de pedicure en medisch pedicure (de opvolger van de Code voor het voetverzorgingsbedrijf, red.) die voorschrijft dat je bedrijfskleding met korte mouwen draagt en dat je geen lange mouwen onder de bedrijfskleding draagt. Na afloop van de behandeling was en desinfecteer je je handen en onderarmen. Eventueel kun je disposable plastic mouwbeschermers dragen, die je na gebruik verwijdert.

In dit artikel zijn enkele maatregelen uit het protocol vermeld. Wil je alle maatregelen lezen, raadpleeg dan de protocollen op de website van ProVoet. Die protocollen zullen aan de hand van voortschrijdend inzicht steeds worden geüpdatet.