Diabetespatiënten met een hoog risico op een ulcus (zorgprofiel 4) krijgen vaak orthopedische schoenen voorschreven om dit risico te verkleinen. Dan is het wel wenselijk dat de patiënten deze schoenen zo veel mogelijk dragen. En daar schort het vaak aan. Vooral binnenshuis laat de therapietrouw te wensen over. In 2018 werd er daarom een speciale orthopedische huisschoen ontwikkeld. De vraag was of deze huisschoen de therapietrouw ook op lange termijn kon verhogen.

Opzet onderzoek

Aan het onderzoek deden uiteindelijk 31 patiënten mee die regulier orthopedisch schoeisel droegen. Zij kregen een speciaal ontwikkelde orthopedische huisschoen. Via het patiëntendossier werd bijgehouden of ze tijdens het onderzoek een nieuw diabetisch ulcus kregen.
Wanneer patiënten meer dan 80% van het totale aantal stappen dat ze zetten orthopedisch schoeisel droegen, dan werd dat in het onderzoek bestempeld als therapietrouw. Bij minder dan 80% werden ze bestempeld als therapie-ontrouw.
De therapietrouw werd op 3 momenten gemeten: voor verstrekking van de huisschoen (baseline), 1 maand na verstrekking van de huisschoen en 9 tot 12 maanden na verstrekken van de huisschoen.

Therapietrouw

Bij aanvang van het onderzoek werden 23 patiënten bestempeld als therapie-ontrouw en 8 als therapietrouw. Bij de patiënten die therapie-ontrouw waren verbeterde de therapietrouw gedurende het onderzoek. En dat was vooral toe te schrijven aan een beter gebruik van het orthopedisch schoeisel in huis. Op korte termijn waren 10 patiënten (43%) en op de lange termijn 12 (52%) therapietrouw geworden. Van de 8 patiënten die bij aanvang therapietrouw waren bleef de therapietrouw hoog bij 6 patiënten, maar 2 patiënten waren niet meer therapietrouw aan het eind.

Draagtijd

De gemiddelde draagtijd van orthopedisch schoeisel was 9,4u/dag op baseline, en dit nam toe naar 11,5u/dag op korte termijn, en 12,9u/dag op lange termijn. Gemiddeld werd de huisschoen ongeveer even lang gedragen als de orthopedische schoen. Behalve bij deelnemers die therapietrouw waren op baseline, zij droegen op korte termijn hun huisschoen veel langer dan hun orthopedische schoen, maar op lange termijn was dit andersom. De orthopedische huisschoen werd op korte termijn 59% van de totale draagtijd gedragen, op lange termijn was dit 43%. Deze daling was met name het gevolg van een toename in het gebruik van het reguliere orthopedisch schoeisel van de deelnemers die therapietrouw waren op baseline.

Nieuw ulcus

Bij 7 van de 31 patiënten (23%) ontstond een nieuw diabetisch voetulcus tijdens de follow-up. Van deze 7 waren er 4 therapie-ontrouw (57%).Op basis van literatuur zou bij 40% een re-ulceratie te verwachten zijn. Dat percentage is dus veel hoger dan uit dit onderzoek naar voren komt. De re-ulceratie geeft aan dat voor een verdere verbetering mogelijk aanvullende behandelingen nodig zijn.

Tevredenheid

Van de 28 patiënten die de tevredenheidsvragenlijst hadden ingevuld (respons 90%), was 79% tevreden of zeer tevreden met de huisschoen, 14% neutraal, en 7% ontevreden. Bij 68% voldeden de huisschoenen aan de verwachtingen, bij 18% was dit neutraal, bij 14% niet. 43% van de patiënten beoordeelden de huisschoenen als mooi of heel mooi, 57% als neutraal; niemand vond de schoenen onaantrekkelijk. Op 1 patiënt na beoordeelden alle patiënten de verschillende aspecten van gebruiksvriendelijkheid (aan- en uittrekken, gewicht, knellen, huidirritatie) als neutraal of goed. De huisschoenen waren volgens 61% makkelijk te onderhouden, bij 29% was dit neutraal en 11% vond de schoenen moeilijk te onderhouden. De meeste patiënten zouden tussen 0 en 50 euro willen betalen voor huisschoenen (36%), of tussen de 50 en 100 euro (32%).

Bron: Ofom