Naar schatting krijgen ieder jaar 2500 mensen met diabetes een amputatie van tenen, voeten of onderbenen. Dat zijn minimaal 25.000 amputaties in de komende 10 jaar. Deze amputaties zouden bij een groot deel van de patiënten voorkomen kunnen worden door betere organisatie van de voetzorg. Dat stellen professor dr. Jim Reekers, professor Nic Schapers en dr. Hans van Overhagen.

Multidisciplinair voetenteam
Professor dr. Jim Reekers (AMC),  dr. Hans van Overhagen (HagaZiekenhuis) en prof. dr. Nic Schaper (MUMC) benadrukken het belang van behandeling door een multidisciplinair voetenteam in een ziekenhuis, dat over alle noodzakelijke faciliteiten, specialismen en expertise beschikt, om amputaties te voorkomen. Ze willen bovendien graag naar een standaardprotocol dat een diabetespatiënt, die op het spreekuur in de huisartsenpraktijk komt met een wondje aan voet of been, onmiddellijk wordt doorgestuurd voor een eenmalig vaatonderzoek. Nu is dat nog geen standaard.  Sneller ingrijpen kan jaarlijks 1000 amputaties voorkomen denken de artsen.

Vaatproblemen uitsluiten
“Het duurt helaas voor veel van deze patiënten te lang voordat zij bij een gespecialiseerd voetenteam terecht komen”, aldus prof. dr. Reekers. “Zo’n team kan de ernst van de voetwond, in combinatie met de vaatproblemen, op waarde schatten. Bij iedere diabetespatiënt met een voetwond moet altijd eenmaal worden uitgesloten dat er  onderliggende vaatproblemen aanwezig zijn. Een simpel vaatonderzoek is hiervoor voldoende. Als patiënten te lang moeten wachten, heeft dat ernstige gevolgen. Ik ben ervan overtuigd dat er honderden amputaties voorkomen kunnen worden. En een amputatie is dramatisch voor je kwaliteit van leven.”

Te lang wachten
Diabetesvereniging Nederland is geschrokken van deze aantallen. Ook zij zien als oorzaak dat huisartsen en praktijkondersteuners patiënten te laat doorsturen. “Ten tweede moeten mensen met een doorverwijzing te lang wachten tot ze bij het ziekenhuis terecht kunnen”, aldus Olof King, directeur van de Diabetesvereniging. “Een klein wondje kan snel uitgroeien tot een onoplosbaar probleem.”

Wat moet beter
Diabetesvereniging Nederland verwacht een heldere analyse van het probleem en wil op basis daarvan met betrokken beroepsgroepen bespreken wat er beter moet. “Wij hebben daar zeker ideeën over”, zegt directeur King. “Zoals meer in diabetes gespecialiseerde huisartsen en snellere behandeling van mensen die worden doorverwezen naar het ziekenhuis.” Ook centralisatie van de specialistische zorg voor mensen met diabetes en vaatproblemen kan amputaties voorkomen. In veel Europese landen is dat al zo georganiseerd.

Regionale verschillen
Preventie van voetproblemen krijgt niet altijd voldoende aandacht: er zijn grote regionale verschillen. Als de podotherapeut deel uitmaakt van de regionale zorg lijkt de voetzorg beter op orde, maar dat is niet overal geregeld. Dihag, de expertgroep van diabeteshuisartsen, stelt dat er verbetering gaande is door de inzet van kaderhuisartsen, maar erkent dat het op veel plaatsen veel beter kan. Diabetesvereniging Nederland wijst erop dat mensen met diabetes in de eerste lijn voornamelijk de praktijkondersteuner (poh) zien. Scholing van de poh vindt zij dus minstens zo belangrijk.

Bron: Diabetesvereniging Nederland