Tekst: Maureen Limpens, hoofdredacteur

Wie het nieuw ontwikkelde Branchekwalificatiedossier (BKD) Oncologie leest, ziet meteen dat er behoorlijk wat van je gevraagd wordt als je je verder wil specialiseren tot Medisch Pedicure Oncologie. Om enkele voorbeelden te noemen, de Medisch Pedicure Oncologie heeft:

• specifieke kennis van anatomie, fysiologie, orthopedie en biomechanica van voeten en onderbenen (en handen) en pathologie, gerelateerd aan kanker en/of een systemisch oncologische behandeling,
• kennis van sociologie, psychologie, ethiek en natuurkundige kennis. Dit laatste omdat de pedicure ook kennis moet hebben over de behandelingen en verschillende apparatuur die in het ziekenhuis tijdens de behandeling van de oncologische patiënt gebruikt wordt.
• zorgt ervoor dat zij op de hoogte blijft van maatschappelijke, technologische en vakinhoudelijke ontwikkelingen op het gebied van oncologische behandelmethoden, medicatie en bijwerkingen, voor zover die van invloed zijn op huid- en nagelproblematiek en dus relevant voor haar functioneren als Medisch Pedicure Oncologie. Dat doet ze onder meer door het lezen van Nederlandstalige en Engelstalige vakliteratuur.

Terecht zwaarder dossier

Ingrid Harenberg, beleidsmedewerker bij ProVoet, betrokken geweest bij de werkgroep, erkent dat het een zwaar dossier is geworden. ‘Dat hangt mede samen met het ziektebeeld’, licht ze toe. ‘Je moet inzicht hebben in alle facetten van oncologische zorg en die kunnen vertalen naar je eigen praktijk. Er kunnen situaties ontstaan waarmee je bijvoorbeeld niet van doen hebt als je iemand in je stoel hebt met een diabetische voet. Want wat doet bijvoorbeeld een chemobrein met je? Dat heeft niet zo zeer met de voetbehandeling te maken, maar veel meer met wat je dan als pedicure doet.’ De nadruk in dit BKD ligt dan ook veel minder op de voetbehandeling. In het dossier is onder meer het volgende te lezen: ‘De communicatie met oncologische patiënten vormt een substantieel onderdeel van de opleiding. Daarbij ligt het accent op inzicht creëren in de emotionele gesteldheid, geheugenproblemen en andere mentale gevolgen die kanker en de behandeling van kanker kunnen hebben voor de patiënt, en adviezen over hoe daar in de communicatie mee om te gaan.’ En: ‘Er moet uitgebreid aandacht besteed worden aan de kennis en vaardigheden die nodig zijn om met nieuwe samenwerkingspartners en verwijzers (medisch oncologen, huisartsen, oncologieverpleegkundigen, oncologiefysiotherapeuten, huid-/oedeemtherapeuten, thuiszorgorganisaties en complementair werkende therapeuten) in contact te treden, samen te werken en te communiceren.’

Harenberg: ‘Je wilt niet dat pedicures zomaar oncologische patiënten gaan behandelen (zie ook de alinea onder het kopje Hogere inschaling, red.). Dus het is terecht dat dit een zwaar BKD is. Als iemand deze opleiding succesvol heeft afgerond wil je ook dat die een positie heeft in het zorgveld rondom de oncologische patiënt en serieus genomen wordt door de andere behandelaren. Een goed gevoel hebben voor verhoudingen, dus hoe communiceer je met andere zorgverleners, is daarom een wezenlijke vaardigheid. En je moet je bewust zijn van welke rol je voor de cliënt kunt spelen.’

Hogere inschaling

Vanwege de zwaarte van de specialisatie bekijkt ProVoet of het mogelijk is deze specialisatie in het NLQF te laten inschalen op niveau 5. Dus 1 niveau hoger dan de opleiding Medisch Pedicure. ‘Om in te kunnen stromen naar een opleiding tot Medisch Pedicure Oncologie moet je Medisch Pedicure zijn en drie jaar ervaring hebben in de oncologische voetzorg’, aldus de ProVoet-beleidsmedewerker.

Niet voor iedereen

Harenberg benadrukt dat het niet een opleiding is die voor iedereen geschikt is. ‘Voordat mensen met de opleiding starten moeten ze heel goed nadenken of dit bij hen past en of ze zich dit in de praktijk zien doen. Want dit vraagt kennis en met name vaardigheden die misschien niet iedereen direct heeft. Bovendien volgen de ontwikkelingen in de oncologische zorg elkaar snel op. Sneller dan op andere gebieden waar medisch pedicures bij betrokken zijn. Dat vergt heel wat inspanning om je kennis actueel houden.’

Aanpassing BKD Voetzorg Pedicure en Medisch Pedicure

Inzichten die werden opgedaan tijdens het ontwikkeltraject van het nieuwe BKD hebben overigens consequenties gehad voor het BKD Voetzorg Pedicure en Medisch Pedicure. Harenberg: ‘Gedurende het ontwikkelproces hebben we zaken teruggelegd bij de werkgroep die bezig is geweest met de actualisatie van het BKD Voetzorg Pedicure en Medisch Pedicure. Voor vaardigheden als klinisch redeneren moet de basis namelijk al gelegd zijn tijdens de opleiding tot Medisch Pedicure. Anders ontbreekt een goede aansluiting. Dat is nu geregeld.’

Start opleidingen?

Wanneer de eerste opleidingen op basis van het nieuwe BKD Oncologie van start gaan is nog niet bekend. Harenberg: ‘Omdat ook het BKD Voetzorg is vernieuwd, ligt er nu best veel op het bordje van de opleidingen. Gelukkig zijn er wel diverse opleiders die interesse hebben getoond om de nieuwe opleiding op te zetten. Dat kunnen ze echter niet doen met uitsluitend de huidige docentbezetting. Dat is nog wel een uitdaging voor hen,  omdat er specifieke onderdelen in de opleiding zitten die niet in de opleiding tot Medisch Pedicure zitten. Daar zullen ze nieuwe experts voor moeten vinden. Daarnaast willen we een kwaliteitstoets voor de opleidingen. De opleidingen worden geaccrediteerd door ProCert, zodat er nog een keer inhoudelijk naar de aangeboden opleidingen gekeken kan worden.’

Trots

‘Met dit BKD ligt er een dossier waar we trots op mogen zijn. Voor de opleidingsinstituten ligt er een goede basis voor het opzetten van een opleiding tot Medisch Pedicure Oncologie. En als die opleidingen zijn ontwikkeld, ligt er iets heel moois voor de medisch pedicures die zich verder in het zorgveld willen profileren. Het kan de branche verder helpen om een goede positie in de zorg te bewerkstelligen’, aldus Harenberg.