Een nieuwe, eenvoudig uit te voeren test geeft snel uitsluitsel of amputatie nodig is bij een diabetespatiënt met aangetaste bloedvaten in de voet. Nu tasten artsen veelal in het duister of een voet of zelfs het hele been te redden is, wat kan leiden tot onnodige behandelingen. Een publicatie hierover is onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift British Medical Journal.

“Soms is het beter de voet of het been meteen af te zetten. Dan kun je beginnen met revalidatie in plaats van een jaar doorbehandelen waarvoor de patiënt steeds naar het ziekenhuis moet. Want vaak is het resultaat dat het been er toch af moet”, zegt professor Jim Reekers van Amsterdam UMC. Hij stond aan de wieg van de snelle test.

De test heeft ook gevolgen voor mensen bij wie al wel wordt overwogen de voet te amputeren. Reekers: “In sommige gevallen kan blijken dat de patiënt een goede kans heeft de voet te behouden door goed en langer te gaan behandelen. Het mes snijdt dus aan twee kanten.”

Ingrijpende boodschap

Door diabetes kunnen bloedvaatjes beschadigd raken waardoor het bloed minder goed door de benen naar de voeten stroomt. Ook het zenuwstelsel in het aangedane gebied raakt aangetast (neuropathie). Het gevoel in de voeten vermindert, zodat een wondje onopgemerkt kan blijven. Vervolgens kan het wondje gaan ontsteken. Als de behandeling niet goed gaat, dan moet een teen of zelfs de hele voet of het been worden geamputeerd. Het probleem is dat artsen moeilijk kunnen voorspellen of genezing mogelijk is en of amputatie onvermijdelijk is. Daarom wordt om begrijpelijke redenen alles uit de kast gehaald om het ledemaat te behouden. Artsen proberen dan met vaatreconstructies en dotterbehandeling de bloedsomloop in het been te verbeteren. Reekers: “Met de simpele test is meteen te bepalen of deze behandeling zin heeft. De uitslag is een ingrijpende boodschap voor de patiënt die meteen duidelijkheid schept.”

Autonome zenuwstelsel

De test is gebaseerd op de gegevens die de arts haalt uit een routinestudie van de bloedvaten in het been. Bij zo’n onderzoek probeert de arts, een interventieradioloog, een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de bloedcirculatie in het aangedane been. Van belang daarbij is de circulatie van het bloed in de kleinste bloedvaten van het lichaam, de microcirculatie. Met de nieuw ontwikkelde test is die goed in beeld te brengen. Reekers: “Op basis van de gegevens uit dit onderzoek kunnen we het autonome zenuwstelsel, waarop iemand geen invloed heeft, testen.”

Reekers: “Uit ons eerste onderzoek blijkt dat het 100 procent zeker is dat de voet of het been binnen twaalf maanden moet worden geamputeerd als het autonome zenuwstelsel in de voet niet meer functioneert.” De test, een computerprogramma, is ontwikkeld door Reekers samen met technici van Philips. “Binnen twee minuten is de uitslag bekend, de arts hoeft niets extra’s te doen. We moeten nu in een grotere studie gaan evalueren wat het gevolg van deze test kan zijn in de dagelijkse praktijk.”

Bron: Amsterdam UMC