Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Potenpraat: Waarom vogels zo raar rennen

Kees Bals
Rennende vogels houden altijd één poot aan de grond. Terwijl als een mens rent, er steeds een moment is dat die helemaal los van de grond komt. Onderzoekers hebben uitgezocht waar dat verschil vandaan komt.

Als mensen rennen dan ‘vliegen’ ze een kort moment. Even zijn allebei de voeten van de grond. Op die manier verlies je minder energie. Vogels doen aan ‘grounded running’. Voordat de ene poot de grond loslaat, staat de andere poot al weer aan de grond. Let er maar eens op bij een kip die het op een lopen zet. Dat is raar, zou je zeggen. Als een vos achter een fazant aan zit, dan mag je toch aannemen dat die fazant niet wegrent op zo’n energie slurpende manier. Vogels die op de handigste manier de poten nemen, hebben de grootste kans op overleven. In tienduizenden jaren van evolutie zouden al die onhandig lopende vogels al lang moeten zijn uitgestorven.

Een emoe in de computer

Waarom gebruiken rennende vogels die schijnbaar moeilijke manier. Onderzoekers van Naturalis Biodiversity Center en Universiteit Utrecht hebben dat onderzocht. Ze stopten een emoe in een computer. Een computermodel moest uitzoeken hoe die emoe het beste kan rennen. Op welke manier moet deze vogel rennen zodat die zo min mogelijk energie gebruikt? De lucht- en ruimtevaart gebruiken ook zo’n model, om uit te zoeken hoe vliegtuigen en raketten zo min mogelijk energie hoeven te gebruiken. Verrassende resultaat: voor een emoe – en voor andere vogels – is grounded running de beste rentechniek.

Het onderbeen is een voet

Dat komt doordat vogels anders in elkaar zitten dan mensen. Wat wij aanzien als hun knie, is eigenlijk hun enkel. Hun ‘onderbeen’ is hun voet. De knie en de heup zijn (meestal) helemaal bedekt door veren. Ze lopen eigenlijk gebukt. Daardoor ligt een groot deel van hun gewicht naar voren. Verder hebben ze heel lange pezen. Die slaan energie op. Als de poot van de grond los komt, komt die energie weer vrij. Op dat moment maakt de vogel, de emoe bijvoorbeeld, snelheid.

Robots leren rennen

Pasha van Bijlert leidde dit onderzoek. Hij zegt: “Grounded running is een stabielere en minder schokkerige manier van rennen. Robots die op twee benen lopen, rennen vaak als mensen. Technieken als grounded running zouden ook goed kunnen werken bij robots. Grounded running is energiezuinig en beter voor de apparatuur. Dus misschien moeten we robots ook zo leren rennen.”