Loopstoornissen behoren tot de meest hinderlijke symptomen van de ziekte van Parkinson. Mensen schuifelen bijvoorbeeld of bevriezen zodra ze willen lopen. ‘Uit eerder onderzoek weten we dat mensen met parkinson vaak spontaan creatieve ‘omwegen’ verzinnen om hun loopproblemen te overwinnen en zo mobiel en onafhankelijk te blijven’, aldus eerste auteur Anouk Tosserams. ‘Ze lopen bijvoorbeeld op een bepaald ritme, door het loopje van een ander na te bootsen of door in hun hoofd te tellen. We ontdekten dat mensen zelden op de hoogte zijn van alle verschillende compensatiestrategieën. Als ze dat wel zijn, vinden ze vaak strategieën die beter werken voor hen en hun specifieke omstandigheden.’
Het gaat om de volgende zeven compensatiestrategieën:
- Interne prikkels, zoals lopen op een tel in het hoofd;
- Externe prikkels, zoals lopen op het ritme van een metronoom of het stappen over lijnen op de grond;
- Veranderen van balans, zoals het maken van wijdere bochten;
- Veranderen van de mentale toestand, zoals het wegnemen van stress;
- Observeren van bewegingen, zoals het kijken naar een andere persoon die loopt en diens bewegingen nabootsen;
- Aannemen van nieuwe looppatronen, zoals het hoog optrekken van de knieën of achteruit lopen;
- Andere vormen van het gebruik van de benen, zoals fietsen of skateboarden.
Laatste auteur Jorik Nonnekes: ‘Voor de meeste mensen is lopen een automatische handeling. Bij de ziekte van Parkinson lukt dit niet meer goed, omdat de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor het automatisch aansturen van het lopen zijn aangedaan. Het doelgericht aansturen van het lopen werkt nog wel goed. Door de aandacht bewust te verleggen verbetert het lopen.’ Voor de studie ondervroegen de onderzoekers ruim 4300 mensen met de ziekte van Parkinson en hinderlijke loopstoornissen. Hen werd gevraagd welke strategieën ze kenden en of en op welke momenten ze er gebruik van maakten. Mensen met parkinson bleken gemiddeld op de hoogte van drie strategieën, waarbij het gebruik van externe prikkels het bekendste was. Ook het tellen in het hoofd was bekend bij een deel van de patiënten.
‘Onze resultaten laten zien dat een one-size-fits-all-aanpak niet werkt’, stellen de auteurs. ‘We moeten mensen bewust maken van alle beschikbare compensatiestrategieën. Daarom ontwikkelen we nu een speciaal online educatieplatform. We verwachten dit nog in 2021 te lanceren.’
Bron: Radboudumc
